Sanocki Uniwersytet Trzeciego Wieku im. Jana Grodka

"40 lat na wodzie" - to książka I-go oficera Żeglugi Wielkiej Antoniego Szorka, który w dniu dzisiejszym spotkał sie ze słuchaczani Sanockiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Tematykę wykładu najtrafniej obrazuje autorski wstęp do wspomnianej na wstępie publikacji.Świat pędzi naprzód, nie oglądając się za siebie. Urok starych portów, specyficzny zapach tropików, wszędobylskie bazary, atmosfera dawnego marynarskiego świata znika bezpowrotnie. Zmienia się architektura miast, barów, roztańczonych klubów pełnych uśmiechniętych dziewcząt, dziwnych łodzi, dżonek, które nas zawsze otaczały, kiedy statek zbliżył się na redę i towarzyszyły mu aż do wejścia do portu. Był to świat atrakcyjny i przyjazny dla marynarzy. Dawał nam poczucie wartości, wszak dostarczaliśmy ludziom wszystko, czego potrzebowali, a nie umieli wytwarzać. Czuliśmy się ambasadorami Polski i cywilizowanego świata. Wbijano nam do głowy, że mamy być reprezentantami PRL i misję tę pełniliśmy bardzo dobrze. Nasza bandera była widoczna w całym świecie, a Polskie Linie Oceaniczne miały opinię najlepszego armatora. Kraje dalekiego wschodu Malezja, Singapur, Indonezja, Tajwan, Korea, Japonia czy Chiny, kiedyś pełne atrakcji i przyjazne dla marynarzy, obecnie są nowoczesnymi, szybko rozwijającymi się państwami, z wieżowcami sięgającymi chmur. Ich porty to miejsca, do których statek zawija na kilkanaście godzin i odpływa, jak autobus z przystanku. Porty wyposażone w najnowocześniejszy, ciężki sprzęt nie pozwalają na swobodne poruszanie się, pod groźbą kary; zmuszają min do korzystania z shuttle busów. W przeciągu 39 lat pracy na morzach i oceanach pełniłem służbę na 56 jednostkach; głównie na drobnicowcach, chłodniowcach i kontene¬rowcach. Odwiedziłem 230 portów, w tym największe porty świata jak: Singapur, Szanghaj, Hongkong, Sajgon, Yokohama-Tokyo, Nowy Jork, Los Angeles, Rio de Janeiro, Rotterdam, Antwerpia, Londyn, Hamburg i inne w 84 krajach. Pełniłem służbę na statkach Polskich Linii Oceanicznych; następnie u armatorów greckich, niemieckich, angielskich, szwedzkich. Pracowałem z międzynarodowymi załogami, złożonymi z Greków, Niemców, Anglików, Rosjan, Ukraińców, Filipińczyków... Cztery razy znajdowałem się w sytuacji dramatycznej, z której wy¬szedłem cało, dzięki odwadze, sprawności i dobrym współdziałaniu i wyszkoleniu załogi.Po 20 latach ciężkiej i niebezpiecznej pracy na morzach i oceanach, z dala od domu i rodziny, w roku 1994 zostałem zwolniony z Polskich Linii Oceanicznych; najbogatsza kiedyś firma w Polsce, posiadająca 185 statków obsługujących 500 portów świata, którą zarządzało 24 dy-rektorów - nagle zaczęła bankrutować. Umowę rozwiązano bez słowa „dziękuję” i symbolicznej złotówki odprawy. W tym czasie przedsiębior¬stwa, banki i instytucje wypłacały odchodzącym pracownikom krociowe odprawy i nagrody, często nie bacząc na sytuację ekonomiczną firmy i kraju. Nie podobał mi się ówczesny sposób zarządzania flotą; mówiłem o tym na różnych spotkaniach i szkoleniach. Za „komuny” byłem jednak szanowany za fachowość, dobrze wykonywane obowiąz¬ki i odpowiedzialność oraz wielokrotnie nagradzany. Wyróżniono mnie brązową odznaką „ZASŁUŻONY PRACOWNIK MORZA”. Chcę dodać, że każda zawierucha polityczna w Polsce negatywnie odbijała się na życiu i pracy marynarzy naszej floty handlowej. Obecnie około 40 tysięcy marynarzy i oficerów pływa pod obcymi banderami. W nowej rzeczywistości politycznej i ekonomicznej, gdyby nie otwartość krajów Europy Zachodniej, gdzie znalazłem dla siebie miejsce i możliwość zarobkowania, pewnie grzebałbym w śmietnikach, jak to się dzieje w Ameryce Łacińskiej. Byłem doceniany i dobrze wynagradzany; z każdego statku wynosiłem opinię excellent i odpowiednie bonusy. Nie miałem problemów z zawieraniem kolejnych kontraktów. Chciałem jeszcze i pracować; niestety, okoliczności rodzinne przesądziły, że trzeba przerwać służbę na morzu i osiąść na lądzie. Mam nadzieję, że opisane tu zdarzenia i przygody, na morzach i oceanach zainteresują licznych czytelników.Książka ta pewnie by nie powstała, gdyby nie zachęta i pomoc mego przyjaciela - emerytowanego profesora najstarszego polskiego uniwersytetu, Jana Skoczyńskiego, któremu w pierwszym rzędzie składam podziękowania. Zainspirowała mnie również pamiętnikarska twórczość Krośnianina p. inż. Kazimierza Buczka - w młodości Sybiraka, a potem dyrektora „Lnianki” i twórcy pożytecznego wydawnictwa KaBe – szczególnie jego ostatnia książka Wspomnienia z lat 1946-2016. Dziękuję mojej żonie za wyrozumiałość oraz córce Joannie i synowi Wojciechowi - za wsparcie.